Làm thế nào để các giải thể thao tạo ra sức hút giúp môn thể thao phát triển và khi cách thực hiện hiệu quả thì môn thể thao chắc chắn nhận sự quan tâm nhiều nhất từ xã hội.
Ngành thể thao đang nỗ lực làm mới các giải thể thao thành tích cao, từ đó tạo thêm sức hút để gia tăng chất lượng chuyên môn trong công tác tổ chức. Nhiều đội tuyển thể thao của Việt Nam thời gian này được xã hội chú ý trước thành tích giành HCV trên đấu trường vô địch châu Á như canoeing, cử tạ, karate, jujitsu, boxing (quyền Anh)… Trên thực tế, mỗi giải vô địch quốc gia của từng môn thể thao kể trên vẫn đang tìm các cách làm để đổi mới hơn.
Trong Hội nghị giao ban năm 2024 cùng các Hội thể thao quốc gia do Cục TDTT Việt Nam tổ chức (tháng 11-2024), lãnh đạo Bộ VH-TT-DL và Cục TDTT Việt Nam đã yêu cầu các môn thể thao đã có Liên đoàn, Hiệp hội thể thao phải năng động hơn tìm nguồn lực, tài trợ để tổ chức giải đấu, tăng giá trị của mình. Đồng thời, nhà quản lý xây dựng phương án dự kiến thí điểm đặt hàng tổ chức giải thể thao theo nhiệm vụ của nhà nước dành cho Liên đoàn bắn súng Việt Nam và Liên đoàn taekwondo Việt Nam.
Chúng ta đang có 44 Liên đoàn, Hiệp hội thể thao. Ngoài 2 tổ chức xã hội đặc thù riêng là Ủy ban Olympic Việt Nam và Ủy ban Paralympic Việt Nam, 42 Liên đoàn, Hiệp hội còn lại là tổ chức xã hội nghề nghiệp quản lý các môn thể thao tại Việt Nam. Theo quy định hoạt động, Bộ VH-TT-DL và Cục TDTT Việt Nam là đơn vị nhà nước quản lý giám sát Liên đoàn, Hiệp hội các môn thể thao nhưng từng Liên đoàn, Hiệp hội các môn thể thao hoạt động trên nguyên tắc tự chủ tài chính và chịu trách nhiệm các hoạt động của mình.
Ghi nhận thực tế, một số giải vô địch quốc gia của môn bắn súng, bóng chuyền, boxing, golf, bóng đá… được Liên đoàn, Hiệp hội thể thao của môn này tổ chức bằng nguồn kinh phí của mình mà không phụ thuộc ngân sách nhà nước. Đơn cử Liên đoàn boxing đang tự chi trả chi phí tổ chức tất cả giải thuộc hệ thống quốc gia (trong đó có giải vô địch quốc gia). Trong khi đó một số năm gần đây, Liên đoàn bắn súng Việt Nam đứng ra tổ chức giải vô địch quốc gia từ kinh phí của mình (theo từng năm cụ thể). Liên đoàn bóng chuyền Việt Nam hiện cũng độc lập kêu gọi nguồn xã hội hóa, tài trợ và nhận trách nhiệm tổ chức các giải hệ thống quốc gia (trong đó có giải vô địch quốc gia) và giải quốc tế diễn ra ở Việt Nam.
Thể thao là lĩnh vực có khả năng tìm được nguồn lực để tự chủ tổ chức giải thay vì chờ vào kinh phí nhà nước cấp. Minh chứng cho thấy trong giai đoạn phát triển hiện tại, 2 môn thể thao mới ngay khi ra đời đã được xã hội quan tâm và tìm ra nhiều nguồn lực tốt cho mình gồm pickleball và võ thuật tổng hợp (MMA). Khi Liên đoàn võ thuật tổng hợp Việt Nam (VMMAF) ra đời, mục tiêu tổ chức các hoạt động và giải đấu võ thuật tổng hợp chuyên nghiệp tại Việt Nam được xây dựng phải có tính thực tiễn đúng lộ trình. Bây giờ, hệ thống thi đấu giải võ thuật tổng hợp chuyên nghiệp Việt Nam – MMA Lion Championship thu được chi phí từ bán vé, xã hội hóa tài trợ và giải thưởng cao cho VĐV. Liên đoàn võ thuật tổng hợp Việt Nam chi trả 100% chi phí tổ chức giải, không phụ thuộc vào nguồn lực nhà nước.
Cục TDTT Việt Nam đang quản lý hoạt động tổ chức giải quốc gia của môn pickleball. Liên đoàn pickleball Việt Nam chưa ra đời nhưng trong 3 giải quốc gia gần nhất (giải vô địch câu lạc bộ quốc gia 2024, 2025; giải vô địch quốc gia 2025), môn pickleball thu hút nguồn xã hội hóa lớn tổ chức giải để có thưởng hàng trăm triệu đồng cho VĐV. “Nhìn trên tổng thể, chúng ta thấy rằng Liên đoàn, Hiệp hội các môn thể thao quốc gia rất tích cực vận động tìm phương án có thêm nguồn lực xã hội hóa tăng chất lượng giải tổ chức. Nhìn chung, chúng ta phải thay đổi tư duy rằng thể thao không phải lĩnh vực tiêu tiền mà là lĩnh vực mang lại các giá trị tích cực cho xã hội thì sẽ thành công”, chuyên gia thể thao Nguyễn Hồng Minh trao đổi.
Giải bóng rổ chuyên nghiệp Việt Nam – VBA do Liên đoàn bóng rổ Việt Nam tổ chức từ 100% kinh phí của mình, đang là giải nhiều khán giả theo dõi. Nhà tổ chức thu được lợi nhuận từ bán vé, sản phẩm lưu niệm… Năm nay, giải đấu đã bước vào tuổi thứ 10 và được xem là 1 trong những kiểu mẫu giải chuyên nghiệp mà nhiều môn thể thao học hỏi kinh nghiệm về tổ chức.
Theo thethao.sggp.org.vn